WITAMINA SŁOŃCA, CZYLI KLUCZ DO ODPORNOŚCI ORGANIZMU

WITAMINA SŁOŃCA, CZYLI KLUCZ DO ODPORNOŚCI ORGANIZMU

Witamina słońca? Tak, oczywiście chodzi o witaminę D. A dlaczego?  Dowiesz się poniżej. Cholekalcyferol (wit.D) jest niezbędny do wsparcia naszego organizmu, dlatego już dzisiaj powinniśmy zadbać o jego odpowiedni poziom. Poniżej przedstawiam kilka cennych faktów dlaczego jest to tak bardzo ważne.

Dlaczego warto zadbać o odpowiedni poziom witaminy D?

  1. Wit. D odpowiada za funkcjonowanie wielu układów m.in.: nerwowego, kostnego, wydalniczego, pokarmowego, hormonalnego, krwiotwórczego oraz immunologicznego.

  2. Źródła pokarmowe zapewniają jedynie niewielki procent zapotrzebowania na tę witaminę, a w większości jest syntetyzowana w skórze.

  3. W Polce ze względu na położenie geograficzne bardzo trudno jest zapewnić odpowiedni poziom metabolitu witaminy D z syntezy skórnej i konieczne jest jej sztuczne uzupełnianie, głównie poza sezonem letnim.

  4. Szacuje się, że 50-80% społeczeństwa polskiego cierpi na niedobory witaminy D.

  5. Niski poziom witaminy D negatywnie wpływa na nastrój i samopoczucie oraz zaburza właściwą pracę układu odpornościowego

  6. Niedobór tej witaminy może zwiększać ryzyko zachorowania na:

    • krzywicę u dzieci;

    • osteoporozę i osteomalację;

    • cukrzycę typu I i II;

    • nadciśnienia tętniczego;

    • nowotwory (piersi, prostaty, jelita grubego);

    • choroby autoimmunologiczne (np. łuszczyca, stwardnienie rozsiane, reumatoidalne zapalenie stawów, układowy toczeń rumieniowaty);

    • choroby sercowo-naczyniowych;

    • zespół metaboliczny.

Czynniki jakie zmniejszają syntezę witaminy D w skórze to:

  • wiek (im więcej lat tym gorsza synteza),

  • zwiększona pigmentacja skóry,

  • mała powierzchnia skóry wystawiona na działanie słońca,

  • stosowanie kremów z filtrami,

  • położenie geograficzne,

  • okres jesienno-zimowy.

 

Grupy osób, u których należy zwrócić szczególną uwagę na poziom witaminy D:

  • dzieci , zwłaszcza noworodki i niemowlęta karmione piersią;

  • kobiety w ciąży i karmiące;

  • osoby starsze, powyżej 65 roku życia;

  • osoby chore (np. osoby cierpiące na otyłość, osteoporozę, cukrzycy).

 

Normy:

Poziom witaminy D bada się we krwi określając stężenie 25-hydroksywitaminy D (25-OHD3).

Poziom optymalny 25-OHD3:

  • u dzieci: 20-60 ng/ml (50-150mmol/l)

  • u dorosłych: 30-80 ng/ml (75-200 nmol/l).

 

Jak zapewnić odpowiedni poziom witaminy D?

Jak wcześniej wspomniałam witamina D w głównej mierze wytwarzana jest przez syntezę skórną, dlatego warto jak najwięcej czasu spędzać na słońcu. Zaleca się, aby ekspozycja na działanie promieni słonecznych (poza godzinami południowymi) skóry twarzy, rąk i przedramion trwała 20 minut. W tym czasie nie powinno się stosować filtrów, w celu zapewnienia lepszych warunków do wytworzenia tej cennej witaminy. Jeżeli nie mamy możliwości regularnego korzystania z dobroczynnego wpływu słońca, zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym, należy rozważyć suplementację. Dawki suplementów dla osób zdrowych przedstawiam poniżej:

Suplementacja

Dawki witaminy D3 (cholekalcyferolu) zalecane w populacji osób zdrowych [2,4]:

  • Dorośli (>18 r.ż.): 800-2000 jm./dziennie- zależnie od masy ciała od października do marca (jeśli jest zapewniona skuteczna dawka witaminy D w okresie letnim),

  • Dorośli (>18 r.ż.): 800-2000 jm./dziennie- zależnie od masy ciała przez cały rok (jeśli nie jest zapewniona skuteczna dawka witaminy D w okresie letnim),

  • Osoby starsze (65+): 800-2000 jm./dziennie- zależnie od masy ciała przez cały rok (ze względu na niższą skuteczność dawka witaminy D w okresie letnim),

Dawki suplementów dla osób chorych, cierpiących na niedobory wit. D oraz dla dzieci, kobiet w ciąży i karmiących powinien ustalić lekarz.

Nie zapominajmy także o właściwej diecie bogatej w witaminę D, czyli spożywania produktów takich jak: mleko i jego przetwory, masło, ryby, niektóre grzyby.

Podsumowując,

Rola witaminy D w kontekście właściwej pracy organizmu człowieka jest bardzo szeroka. Ze względu na strefę klimatyczną mieszkańcy naszego kraju narażeni są na występowanie niedoborów tej witaminy. Okres jesienno-zimowy sprzyja pogłębianiu deficytów, dlatego w czasie od października do marca warto przyjmować suplementy cholekalcyferolu, którego poziom powinien być dobrany w zależności od stanu zdrowia, wieku oraz innych źródeł dostarczanych do organizmu. Przed podaniem suplementu należy wykonać badania krwi i ustalić poziom 25-OHD3 i skonsultować wyniki z lekarzem. Jednocześnie pamiętajmy o spożywaniu naturalnych źródeł tej witaminy odporności.

Źródła:

  1. K. Matysiak-Luśnia, Witamina D i jej znaczenie u krytycznie chorych, Anestezjologia Intensywna Terapia, 2016, tom 48, numer 3, 209–216;

  2. K. Buczkowski i wsp., Wytyczne dla lekarzy rodzinnych dotyczące suplementacji witaminy D, Zalecenia opracowane przez Polską Grupę Roboczą International University Family Medicine Club, Forum Medycyny Rodzinnej 2013, vol 7, no 2, 55–58;

  3. J. Charzewska i wsp., Stanowisko Zespołu Ekspertów. Polskie zalecenia dotyczące profilaktyki niedoborów witaminy D – 2009, Ginekol Pol. 2010, 81, 149-153;

  4. A. Kuryłowicz i wsp. , Wpływ niedoboru witaminy D na rozwój nowotworów i chorób , autoimmunologicznych , Endokrynologia Polska/Polish Journal of Endocrinology, Tom/Volume 58; Numer/Number 2/2007

  5. Płudowski P, Karczmarewicz E, Bayer M et al.: Practical guidelinesfor the supplementation of vitamin D and the treatment of deficits in Central Europe — recommended vitamin D intakes in the general population and groups at risk of vitamin D deficiency. Endokrynol Pol 2013; 64: 319−327

  6. M.Jarosz, B. Bułhak-Jachymczyk, Normy żywienia człowieka. Podstawy prewencji otyłości i chorób niezaaźnych, PZWL, 2011.